Yeşil Mutabakat Hem Bugüne Hem Geleceğe Yatırım

İş’te Life Adana/Hanifi Aktaş

Dünya üzerindeki tüm insanlığı ilgilendiren ortak bir sorundan bahsetsek ilk sırayı hiç şüphesiz “iklim krizi” alır. Çünkü iklim krizinden etkilenmeyecek coğrafya, dolayısıyla da insandan söz etmek mümkün değil. Ama bu krizle etkin bir mücadele ile bugünün insanına ve  gelecek nesillere daha yaşanılası bir dünya bırakmak mümkün. Bugünkü makalemize konu olan “Yeşil Mutabakat” söz konusu etkin mücadele alanlarından birisi. Temiz, döngüsel bir ekonomiyi, kaynakların verimli kullanılmasını, biyolojik çeşitliliğin eski haline getirilmesini ve hava kirliliğini azaltmayı ön gören bir mutabakattan söz ediyoruz. 2019 tarihinde Avrupa Yeşil Mutabakatı olarak adlandırılan anlaşma, iklim krizi ile mücadelenin önemli parçalarından.

Yalnızca kar odaklı üretimin ve tüketim çılgınlığının uzun vadede dünyamıza ve insanlığa bir fayda sağlamadığının anlaşılması üzerine, sürdürülebilir sanayi, sürdürülebilir gıda, sürdürülebilir ulaşım, temiz hava  ve yeşil inşaat kavramları önem kazanmaya başladı. Kısacası, “üzümünü ye bağını sorma” devri sona erdi. Artık tükettiğimiz ürün veya hizmetin nasıl üretildiğiyle, doğaya zarar verip vermediği ile, sürdürülebilir olup olmadığı ile daha çok ilgiliyiz. Bunda şüphesiz Avrupa Birliği’nde başlayıp bizde de eyleme geçmeye başlayan “Yeşil Mutabakat Eylem” planlarının katkısı çok büyük. Artan dünya nüfusu, azalan su kaynakları ve buna bağlı göçlerden kaynaklı sorunların çözümlerinden birisinin de kaynakların doğru kullanımı, sürdürülebilir üretimin hayata geçirilmesi olarak görünüyor. Bu bağlamda Yeşil Mutabakat üreticilere ve politikaya yön veren siyasetçilere pozitif anlamda bir baskı uyguluyor ve bir standart getiriyor.

Uluslararası ticaretin daha doğa dostu, daha insancıl ve temiz ekonomi odaklı konuma gelmesi için Avrupa’da başlayan düzenlemelerin ülkemizde de en kısa zamanda uygulamaya geçmesi planlanıyor. Dış ticaretimizin büyük bir bölümünü Avrupa ile yaptığımızı göz önüne alırsak bu mutabakata ivedi şekilde ayak uydurmak artık bir seçenekten ziyade zorunluluk olarak karşımızda duruyor. Çünkü söz konusu mutabakatta temiz ve döngüsel ekonomi modelini benimsemeyen üreticilerle ticaret yapmak neredeyse imkansız hale geliyor. Türkiye’nin ihracattaki rekabetçiliğinin zarar görmemesi için yeşil mutabakat eylem planını biran önce hayata geçirmesi gerekiyor. Mutabakatın öneminin farkında olan Türkiye,  Cumhurbaşkanlığı, Çalışma ve Sosyal güvenlik Bakanlığı gibi üst düzey temsiliyetle meselenin üzerinde duruyor.

Türkiye’nin başta Avrupa Yeşil Mutabakat’ı ile ön görülen kapsamlı değişikliklere, Türkiye-AB Gümrük Birliği kapsamında sağlanan bütünleşmeyi koruyacak ve daha da ileriye taşıyacak şekilde uyum sağlamasını teminen, 9 ana başlıkta eylem planı ön görüyor. Bu başlıklar, “sınırda karbon düzenlemeleri, yeşil ve döngüsel bir ekonomi, yeşil finansman, temiz, ekonomik ve güvenli enerji arzı, sürdürülebilir tarım, sürdürülebilir akıllı ulaşım, iklim değişikliği ile mücadele, diplomasi, Avrupa Yeşil Mutabakatı bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetleri” şeklinde karşımıza çıkıyor.

Eylem planları başarı ile hayata geçirildiğinde Türkiye’nin AB ile ihracatı olumlu yönde etkilenecek ve sürdürülebilir ekonomi modeli gelecek nesillere de sağlıklı bir biçimde aktarılacaktır. Kısacası bu mutabakatta kaybetme diye bir durum söz konusu değil. Muhataplara her açıdan kazandırıyor. En önemlisi yalnızca bugünün insanına değil geleceğin insanına da kazandırıyor. Eylem planı henüz yolun başında, fakat daha çok yol kat edildiğinde Yeşil Mutabakatın pozitif etlilerinin daha hissedilir noktaya ulaşacağı aşikar.