Kartla tüketim harcamaları yüzde 40’a ulaştı

Türkiye’de her yıl ödemelerde nakit kullanım oranı düşerken başta kredi kartı olmak üzere yenilikçi ödeme yöntemlerinin kullanım oranı hızla artıyor. Son dönemde ekonomide yaşanan dalgalanma ödeme sistemlerini nasıl etkiledi?

‘DALGALANMA KARTLI ÖDEMELERE YANSIMADI’

2018 geneline bakarsak ekonomide yaşanan dalgalanmanın  ödemelere yansıdığını söylemek çok mümkün değil. Dalgalanmanın en çok olduğu yaz döneminde iki bayram geçirdik. Ramazan ve Kurban Bayramı. Bayramlar ne olursa olsun her zaman tüketimde canlılığın olduğu dönemler. Kurdaki dalgalanmanın olduğu yaz döneminde dahi harcamalarda belli bir eğilimi gözlemledik. Hatta verilerle konuşmak gerekirse kredi kartı harcamalarımız bir önceki döneme göre yüzde 15 arttı. Reel olarak bir miktar düşüş olabilir. Çünkü yıllık enflasyonumuz yavaş yavaş yükseliyor ama banka kartı tarafında yüzde 40’a varan artışlar görüyoruz. İkisinin ortalamasına baktığımız zaman sanıldığı kadar dramatik bir harcamaların azaldığı, tüketimin durduğu bir nokta yok.

Artışın ana sebebi nedir?

Geleneksel olarak kartlı ödemelerde ilk sırayı çekenler akaryakıt, gıda ve tekstil gibi sektörler. Bunlar toplam ödemelerin yüzde 50’lik hacmini oluşturur. Dönem dönem lüks tüketimin azaldığını temel tüketimin arttığını görüyoruz. Bununla beraber yaz döneminde tatil ihtiyaçlarından dolayı en çok artan kalemler otelcilik, havayolları, seyahat şirketleri oldu. İniş çıkışlar olsa da hepimiz bu yaz tatilini iyi değerlendirmek istedik ve hiçbir şekilde o seyahatlerden kesmedik. İyi haber yurtdışından gelen turist sayısındaki artışla beraber yabancı kartlarla harcamaların çok hızlı arttığı bir dönem yaşadık.

‘TAKSİT DÜZENLEMESİNİN BÜYÜK YANSIMASI OLMADI’

Kredi kartlarına 1 Eylül’den itibaren yeni bir taksit düzenlemesi geldi. Televizyon ile ses görüntü sistemleri satışlarında taksit süresi 3 ayı, tablet, bilgisayar ve cep telefonu satışlarında 6 ayı geçemiyor.  Taksit düzenlemesi kartlı harcamaları nasıl etkiliyor?

Taksitlerle ilgili son 5 senede dönem dönem düzenlemeler oluyor. Düzenlemeler ülkenin ihtiyaçlarına göre şekilleniyor. Bu sene de sektör bazında ihtiyaç duyulan konularda düzenleme yapıldı. Bildiğiniz üzere en çok düzenleme yapılan alanlardan birisi ithalatın yoğun olduğu cep telefonu ve elektronik oldu. Bu taksitlerdeki kısıtlamanın kartlı ödemelere doğrudan büyük bir yansıması olmadı. Bizler aslında kartlarımızla ayağımızı yorganımıza göre uzatmak için ödemeler planı yapıyoruz. Eğer taksit düşerse bunu bir şekilde kendi imkânlarımızla finanse ediyoruz ama kartlarımızla başka ödemelerimizi öne çekiyoruz. İstikrar içinde devam ediyor.

Kredi kartı ile banka kartı kullanımı arasındaki makas etkilendi mi?

30 senelik geçmişimize baktığınız zaman kredi kartları bir dönem ödeme yapmak için tek kullandığımız alternatifti. Banka kartlarıyla ödeme yapılmazdı. Banka kartlarını ATM’den para çekmek için kullanırdık. Bu 30 senede hem biz yatırım ve iletişim yaptık hem de artık kart kullanıcıları kendilerini geliştirdi. Enflasyonun düşmesiyle birlikte kart kullanım alışkanlarını değiştirdiler. Eskiden yüksek enflasyon ortamında yüzde 100 enflasyon varsa alışverişi kredi kartı ile yapıp 30 gün sonra ödeyip ondan bir fayda, indirim sağlardık. Ancak enflasyonun düşmesiyle hepimiz banka kartlarını daha çok çıkarır olduk. Çünkü banka kartlarıyla küçük ödemeleri yapabiliyoruz, hesabımızı da kontrol edebiliriz. Nakit çekmek gerektiğinde iki adım ötede bir ATM bulabiliyoruz. Dolaysısıyla bu anlamda çok ciddi bir değişim oldu. Bugün geldiğimiz nokta itibariyle her 5 kartlı ödemeden bir tanesini banka kartı ile yapıldığını  ki bu eskiden 0 noktasındaydı.

‘ÖN ÖDEMELİ KARTLAR GELECEK VAAT EDİYOR’

Banka kartıyla ödemelerin gelecekte de artacağını düşünüyoruz Özellikle gençlerin ayaklarını yorganlarına göre uzatabilmeleri için bank kartı kullanımı çok önemli. Popülerliği artan bir diğer kart çeşidi de ön ödemeli kartlar. Özellikle 18 yaşın altındaki gençlere verilen oyun kartlarına ilgi artıyor. Bu ödemeli kartlara önden para yükleniyor ve o kartın içerisindeki tutar kadar harcama yapılabiliyor. Bu da gelecek vadeden bir diğer ödeme enstrümanı.

BKM tarafından geliştirilen kartlı ödeme sistemi ve markası TROY, 2 yılı geride bıraktı. Kaç milyon karta ulaştınız, hedefiniz ne?

TROY yaklaşık 2 yaşında. 2017’de tanıttık bu sene sonu itibariyle 7 milyon karta ulaşmayı hedefliyoruz. Şu sıralarda 5.5 milyona ulaşmış durumdayız. Hızlı bir büyüme gösteriyoruz sanıyorum iki aya onu da tamamlayacağız. Bizim buradaki hedefimiz aslında kart sayısından ziyade Türkiye’de finansal okuryazarlığın artması ve bankacılıktan uzak kesimin bankacılıkla tanışması, finansal kayıtlı sisteme katılmasıydı. Bu amacımızı gerçekleştirdik. Kartlandırdığımız, TROY sahibi yaptığımız kesimler daha önce kartı olmayanlar oldular ağırlıklı olarak ön ödemeli kartlarda TROY cüzdanlara girdi.

‘2023 YILINDA NAKİTSİZ BİR ORTAM OLSUN İSTİYORUZ’

Nakitsiz toplum hedefinde ne aşamadayız?

Bizim oradaki amacımız nakdi azaltmak ve mümkün olduğu kadar gelirleri finansal sektör üzerinden giderleri de aynı şekilde kartlarla yaparak hepsini kayıtlı hale getirmek ve bu sayede vergi gelirlerinin artması fatura fiş kaçağının azalması.  2023 yılında tüm ödemelerin kartla yapıldığı nakitsiz bir ortam olsun istiyoruz.

haberturk.com/Naime Sert