Dikkat CERYAN ÇIKABİLİR.

Bölgede çok zengin bir verimliliğe ve üretim çeşitliliğine sahip olan ilimiz Adana’da yeni bir çağın başlangıcına katkı sağlayacak çalışmalar var. Ulaşımın devir kapatıp devir başlatma gücünün farkında olan Elektrik Elektronik Mühendisi Dr. A. Özgür Polat Çukurova Üniversitesi Teknokent’te Start-Up girişimi olan Solvaytech bünyesinde elektrikli otomobil üretim çalışmaları yürütüyor. İlk duyduğumuzda biz de şaşırdık ve heyecanlandık. Bir an önce bu CERYAN’ı görmeli ve çalışmalar hakkında bilgiler almalıyız dedik. Çukurova Teknokent içerisinde bulunan Solvaytech’i  ziyaret ettik.

Solvaytech kurucusu Elektrik-Elektronik mühendisi Dr.A. Özgür Polat ile ürettikleri elektrikli araç üzerine bir söyleşi gerçekleştirdik. 

Araç üretmeye nasıl karar verdiniz?

Bu sorunun cevabı zor verilir gibi gelse de. Ülkenin üretmek ile kalkınacağının bilincindeyiz. Hemen hemen her alanda dünya ilerliyor. Bu gün ileri teknoloji dediğimiz gelişmeler kısa sürede yerini yeni gelişmelere bırakıyor. Gelişen teknoloji, dünyanın enerji tüketimi ve insanlığın ihtiyaçlarını göz önünde bulundurduğumuzda bu elektrikli araç gibi birçok şeyin üretilmesi kaçınılmaz olmuştur.

Ulaşımın bir devir kapatıp bir devir başlatma gücü olduğunu sanayi devrimlerinden biliyoruz. Sanayileşmeye başlayan Avrupa ülkeleri seri üretim için gerekli hammaddeyi sağlamak ve seri üretimle ucuza ürettiği malları satmak için ihtiyaç duyduğu pazara tren yollarının gelişmesiyle ulaşmıştır.

Ulaşımın bu denli önemli olduğu bilinci ile ulaşımın yeniden şekilleneceği önümüzdeki dönemde biz de bu değişimin bir parçası olmak istedik. Sahip olduğumuz bilgi birikimi, alt yapı, çevre olanakları ve Avrupa Birliği’nin fizibilite çalışması sonucu oluşturduğu yol haritasına dayanarak 2018 yılında ön çalışmalarına başladığımız L6e sınıfı bir elektrikli araç yaparak elektrikli araçlar konusunda bilgi biriktirmeye hem Adana ekonomisine hem de ülke ekonomisine katkı sağlamak için çalışmaya karar verdik. Ön çalışma sonucu 2020 yılında KOSGEB ARGE İnovasyon Desteği ile Çukurova Teknokent içerisinde Solvaytech’i kurduk.

Neden Ceryan ? Ve aracın tasarımına nasıl karar verdiniz?

Aracın tanınırlığı ve ayırt ediciliğinin yüksek olması gerekmektedir. Bunun için insanların aklında kalacak ve aracın elektrikli olduğunu kolayca hatırlayacakları bir isim olması gerektiğine karar verdik. Birkaç isim arasında kaldık ve isim konusunda insanların fikirleri de bizler için önemli dedik ve bir anket çalışması yaptık. Anket sonucunda CERYAN ismine karar verdik. Anlamı akımdan gelen CERYAN, elektik akımını da temsil ediyor olduğu için bize uygun bir isim oldu. Logomuzla da bu ismi destekledik.

Bir ürünün satılması; hedef kitlenin bu ürünü benimsemesinden geçtiğine inanıyoruz. Toplumumuz için bir özlem olan bize ait bir aracın olması isteği tasarımdan üretime kadar bizim için yol göstericidir. Trafikte dolaşan araçlara baktığımızda Avrupa, Uzak doğu ve Amerikan arabalarını ayırt edebiliyoruz, aynı durum çizgi filmlerde ve elbiselerde de var. Bunun sebebi çizgilerinin farklı olması. Her kültürün kendine ait bir çizgisi var. Bizim çizgimiz nedir dedik ve bir tasarım yarışması düzenledik. Önce tasarımları topladık. 93 tasarımdan 56’sı değerlendirmeye değerdi. Değerli Jürimiz (tanıyabileceğiniz isimler; Elektirkli ve Elektrikli/Hibrit araçlar derneği başkanı Berkant Bayram ve Tesla Türkiye operasyon müdürü Emir Tunçyürek gibi) bu tasarımları puanladı ve en yüksek puan alan ilk 4 tasarımı halk oylamasına sunduk. Bu oylamada 16000 oy kullanıldı; altı binden fazla oy alan mavi tasarım halkın tercihi olarak üretimine başlandı.

Ceryan’ın özelliklerden bahseder misiniz?

CERYAN, L6e sınıfı bir elektrikli araç. Sınıfı gereği maksimum hızı 45 km/s olup 3 saatlik şarj ile batarya modeline göre M1 için 60 km veya M2 için 100 km yol alabilecek. Üstünde bulunan güneş paneli ile kendi kendine de şarj olabilmektedir. Rejeneratif fren ile olabildiğince hem enerji sarfiyatını düşürmeyi hem de balataların uzun ömürlü olmasını planladık. Hedef gruplar üzerinde yaptığımız çalışmalar neticesinde iç hacmi Türk toplumuna uygun tasarlandı.

Neden elektrikli araç?

İçten yanmalı motorlara sahip araçların verimlilikleri %40 seviyelerinde. Bu verimlilikle trafikte 1 veya 2 kişi taşımak için yaklaşık 1200kg ağırlığında bir kütleyi hareket ettiriyoruz. Devir artık tasarruf devri. Dünya, tükettiğimiz kadar üretelim planından ürettiğimiz kadar tüketelim planına dönüşüyor. Bu durumda enerjinin her türlüsünü en verimli halde kullanmamız gerekiyor. Ulaşım için harcadığımız enerjide bunlardan biri. Bu sebeple %40 verimle çalışan bir sistem yerine %90 verimle çalışan daha hafif bir sistem kullanarak hem verimlilik artışını hem de sıfır emisyon ile dünyamızı korumayı sağlamayı planlıyoruz.

Ceryan ne zaman seri üretime geçecek? Proje ne durumda?

Şu an ilk prototipimizi tamamladık. İç trim, dış trim, şase parçaları, batarya ve motor için çözüm ortakları ile görüştük. Üretim tesisi için bölgede yer alan bir otomotiv üreticisi ile çözüm ürettik. Belirli bir adede kadar deneyim sahibi otomotiv firmasının desteğini alarak üreteceğiz.

Araç satın almak isteyenler için ön sipariş formu açtık ve bugün itibari ile 41 adet ön sipariş aldık. Tanıtım fiyatından almaya hak kazanan ilk 41 listesini de yakında www.ceryan.com.tr adresinden paylaşacağız.

Bölgesel olarak güzel bir gelişme olduğuna inanarak; paylaşımlı araç platformlarıyla yaptığımız gelişmeler de mevcut. Bu firmalarla anlaşmaya vardığımız takdirde bir yıl süre için planladığımız 2000 adeti üretim sınırını 5000 adete yükselteceğiz.

Servis ağı için; tüm Türkiye’de hizmet veren bir firma ile görüşmelerimiz devam etmektedir.

Üretim sürecine 2023 Haziran ayında geçmeyi planlamıştık ancak 6 Şubat günü yaşanan afet sonrası planlarımızı ertelemek durumda kaldık. Yeni takvimle Eylül ayında üretimin başlaması planlanmaktadır.

İşletmenizdeki süreci anlatır mısınız ?

Bir ARGE firması olarak Solvaytech, bilgisayar destekli tasarım ile model tabanlı tasarım sürecimiz başlıyor. İsteklere göre yapılan tasarımların simülasyonları yapılarak bilgisayar ortamında test ediliyor. Tasarımları yapılan elektronik sistemlerin, prototipleme sistemimiz ile PCB üretimi yapılarak dizgi işlemi başlıyor. Lehimleme işlemi biten parçalar test ve ölçüm istasyonuna gelerek gerekli test ve ölçümlere tabi tutuluyor. Test ve ölçümlerden sonra araca takılarak gerçek ortamda gözleniyor. Araca takılan sistemler, beklenen performansı sergilemediği takdirde revizyona gidilerek tasarım süreci tekrar ediliyor. Bu çevrim, ihtiyaç duyulan sistem gereksinimleri sağlanana kadar devam ediyor.

Bu süreçte destek aldığınız kurumlar oldu mu ?

ADANA KOSGEB tarafından desteklenen KOSGEB ARGE İnovasyon projesi ile kurulmuştur. Elektrikli araç ekosistemi için TUBITAK TEYDEB destekli; 6kW araç üstü şarj cihazı ve birçok farklı kaynağın (Güneş Paneli, Hidrojen Yakıt Hücresi, batarya, motor vb.) bir arada kullanılmasını sağlayacak çok portlu dönüştücü projelerimiz de devam etmektedir.

Bunun dışında Avrupa Birliği Tarafından desteklenen bir hafif elektrikli araç tasarımı ve üretimi projesinde proje ortağı olarak yer alacağımız değerlendirmemiz devam ediyor.

Türkiye’nin köklü savunma firmalarından HAVELSAN’ın savunma sanayi firmalarının gelişimini hızlandırmak için planladığı HAVELSAN JET BİGG+ programına seçilmiş olup sürecimiz devam etmektedir.

Yukarıda bahsettiğimiz gibi firmamızın halkın ilgisi ve devlet teşvikleri ile büyümeye devam edeceğine inanıyoruz.

Önemli ve cesaret isteyen bir işin üstesinden geldiniz. Bilimsel çalışmalar yürüten öğrencilere ve genç akademisyenlere ne tavsiye edersiniz?

Bu güzel ve anlamlı iltifat için teşekkür ederiz. Öncelikle sizin aracılığınızla; destek olan değerli Adana esnaf ve zanaatkarlarına, Doç. Dr. Tuğçe Demirdelen’e, KOSGEB Müdürü Mehmet Eren’e ve emeği geçen katkı sağlayan değerli akademisyen ve sanayicilere teşekkür etmek isteriz. Büyük projelerin gerçekleşmesinde şahıslardan daha çok ekiplerin önemli olduğunu vurgulamak isterim. Bu ekipler işi yaparken ihtiyaç duydukları çevresel desteğin de ekibin yaptığı iş kadar önemli olduğu bilinmelidir. Bir ürün, toplum için gerçekleştirilir. Toplumun ihtiyacına çözüm olarak yapılan bu ürünün toplumdan uzak geliştirilmesi gerçekçilikten uzak olacaktır. Bu sebeple problemi yerinde tanımlayarak, problem sahiplerinin deneyimlerini dinleyerek üretilen çözüm hedefini bulacaktır. Çözüme ulaşırken birçok defa engellerle karşılaşacak ve yorulacaksınız; çözümün gerekliliği ve başarısına olan inancınız devam etmenizi sağlayacaktır. Bazen bu destek sizinle beraber inanan toplumdan gelecektir. Bizim deneyimlerden edindiğimiz bilgi bu şekildedir.

Avrupa Birliği üyesi ülkelerde karbon salınımını azaltmak için eylem planları birbiri ardına açıklanıyor. Karbon salınımında akaryakıtlı araçların karnesi kötü. Bu yüzden geleceğin ulaşım politikası elektrikli araçlar üzerinden şekilleniyor. Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz?

Biz projeye başlarken yaptığımız işin geleceğini öngörebilmek için Avrupa Birliği’nin yol haritasını da inceledik. Bu yol haritasına uygun bir projemizin olması geleceğe yaptığımız yatırımın değerini arttırmaktadır. Biz de elektrikli bir araç yaparak sıfır emisyonlu bir ürün ile Adana ekonomisine, ülke ekonomisine ve yaşanabilir bir dünya hedefine katkı sağlamış olacağız.

Elektrikli araçlarla ilgili endişelerden birisi de şarj istasyonlarının sayısının yetersiz olması. Bu konu ile ilgili endişelenmek yersiz midir? Değilse ne tür çözüm öneriniz var?

Elektrikli araç konusundaki endişelerden biri bahsettiğiniz gibi şarj istasyonu sayısıdır. Bu ihtiyaç, devlet teşvik ve destekleri ile hızlıca giderilecektir.

Bizim aracımızı herhangi bir prizden şarj edebileceksiniz. Bu sebeple şarj istasyonu bekleme ihtiyacımız olmayacak.

Bu konuda bekleyen sorun istasyon sayısından ziyade enerji alt yapısını geliştirme gereksinimidir. Biz de bu konuda çift yönlü sarj ekipmanı sayesinde aracımızın bataryası dolduktan sonra güneş paneli ile üretilen enerjinin sisteme aktarılması için çalışıyoruz.

Elektrikli araçlar konusunda diğer problem ise satın alma maliyetinin çok yüksek olması. Bu sebeple bizim tercihimiz de liste fiyatından da anlaşılacağı gibi satın alınabilir bir ürün çıkarmaktır.

Değerli yorum ve katkılarınız için teşekkür ederiz. Değerli halkımızın desteği ile bölgede güzel işler yapacağımıza inanıyoruz.

Dr. A. Özgür Polat kimdir?

Akademisyen ve aynı zamanda girişimci olan Dr. A. Özgür Polat  1983 tarihinde Mersin’de doğmuştur.

İlkokulu Kuvayi Milliye İlkokulunda, ortaokulu İçel Anadolu Lisesinde ve lise öğrenimini Mersin Fen Lisesinde tamamlamıştır.

Lisans eğitimini Gaziantep Elektrik-Elektronik Mühendisliğinde, Yüksek Lisans eğitimini Mersin Üniversitesi’nde tamamlamış olup; “Yapay Sinir Ağı Tabanlı Nano Ölçekli Cihaz Modelleme Yaklaşımı ve TFET Uygulaması” ile doktora derecesini Çukurova Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümünden almıştır.

Akademinin toplumun ihtiyaçları doğrultusunda çalışıp üreten bir yapıda olması gerektiğine inanarak sahip olduğu bilgi birikimi ve deneyim ile ulaşım sektöründe Solvaytech girişimi ile yer almıştır. Akademik çalışmalarına Elektrikli ve Hibrit/Elektrikli Araçların Kontrolü ve Kontrolün Yapay Sinir Ağları ile yapılması üzerine devam ederek; elektrikli araçlar ekosistemine katkı sağlamayı hedeflemektedir.