Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri

İŞ’TE LIFE ADANA 3. SAYI

Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri

Gelişmiş ülkelerin gelişmişliklerini Ar-Ge ve İnovasyona önem vermelerine borçlu olduğu kabul edilen bir gerçektir. Gelişmiş Ülkelerin Ar-Ge harcamaları milli gelirlerinin yüzde 2-3’ü seviyelerinde olmaktadır. Bizim Ar-Ge harcamamızın yakın zamana kadar yüzde 1’lerin altında seyrettiği bilinmektedir.

Ar-Ge harcamalarının dünü, bugünü ve 2023 hedefleri aşağıda verilmiştir

*TÜİK,     * Vizyon 2023 Belgesi,    ***OECD

Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri; kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması, bunun yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması amacıyla, sistematik bir temelde yaratıcı çalışmalar yürütmek suretiyle alanında bilimsel ve teknolojik gelişme sağlayan, bilimsel ve teknolojik bir belirsizliğe odaklanan, çıktıları özgün,  deneysel, bilimsel ve teknik içerik taşıyan,  çevreye uyumlu ürün tasarımı ve yazılım faaliyetleri dâhil olmak üzere yenilik süreçlerini de içeren faaliyetlerdir.

Tasarım Faaliyeti: Sanayi alanında ve Bakanlar Kurulunun uygun göreceği diğer alanlarda katma değer ve rekabet avantajı yaratma potansiyeline haiz, ürün veya ürünlerin işlevselliğini arttırma, geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin tümü olarak tanımlanmaktadır.

31 Temmuz 2008 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5746 Sayılı Kanun’un amacı:  Ar-Ge ve yenilik yoluyla ülke ekonomisinin uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulması için;   teknolojik bilgi üretilmesini, üründe ve üretim süreçlerinde yenilik yapılmasını, ürün kalitesi ve standardının yükseltilmesini, verimliliğin artırılmasını, üretim maliyetlerinin düşürülmesini, teknolojik bilginin ticarileştirilmesini, rekabet öncesi işbirliklerinin geliştirilmesini, Ar-Ge’ye ve yeniliğe yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ülkeye girişinin hızlandırılmasını, Ar-Ge personeli ve nitelikli işgücü istihdamının artırılmasını desteklemek ve teşvik etmek şeklinde verilmiştir.

Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ve Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6676) Şubat 2016 da yayımlanmış ve yapılan düzenlemeler ile Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri ve faaliyetlerine yeni destekler getirilmiştir.

Ülkemizde faaliyet gösteren Ar-Ge alt yapısını oluşturmuş, en az 30 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli çalıştıran (6676 sayılı kanunla yüksek teknolojili sektörlerde 30’dan 15’e düşürülmüş, Tasarım Merkezleri için 10 olarak belirlenmiştir)  ve 5746 Sayılı Kanunda istenen şartları sağlayan işletmelere Bakanlığımızca Ar-Ge Merkezi Belgesi verilmektedir. Ar-Ge ve Tasarım Merkezi Belgesi alan işletmeler aşağıda verilen desteklerden faydalanabilmektedirler.

Ar-Ge Merkezleri kurulumunu teşvik edecek desteklerin mevcut olmasına rağmen, başlangıçta Ar-Ge Merkezi kurulumunda personel sayısının 50, sonra 30’a düşmesine rağmen Ar-Ge Merkezi sayısı ve faaliyetleri,  Şubat 2016 tarihinde yayınlanan Ar-Ge Reform Paketi’ne kadar aşağıda verildiği gibi olmuştur.

Başvuru Yapan İşletme Sayısı 290, Belge Alan İşletme Sayısı 267, Faal Olan İşletme Sayısı 242, Belgesi İptal Edilen İşletme Sayısı 25, Ar-Ge Merkezlerinde Çalışan Personel Sayısı 25.679, Ar-Ge Merkezlerinde Yürütülen Proje Sayısı 4.688, Tescilli Patent sayısı 1041, Başvurusu Yapılmış Patent Sayısı 3.768

Şubat 2016 tarihli Ar-Ge Reform Paketi sonrası Ar-Ge Merkez sayılarında hızlı bir artış gözlenmiş ve bugün Ar-Ge ve Tasarım Merkez sayısı 939’a yükselmiştir.

Adana da Kamu-Üniversite-Sanayi İşbirliği (KUSİ) faaliyetleri 2014 tarihinden beri devam etmektedir. Adana Valiliğinin, KUSİ Planlama ve Geliştirme Kurulu üyelerinin, Adana Sanayi Odasının özel çalışma ve gayretleri ile 2017 yılına kadar olan sürede 2 adet olan Ar-Ge Merkezi (Temsa Ulaşım Araçları San. ve Tic. A.Ş. ve Güney Çelik Hasır ve Demir Mamülleri San. ve Tic. A.Ş.) sayısı, bugün itibari ile 6 adet Ar-Ge Merkezi (Bossa Ticaret ve Sanayi İşletmeleri T. A.Ş., Eksoy Kimya San. ve Tic. A.Ş., Güney Çelik Hasır ve Demir Mamülleri San. ve Tic. A.Ş., Temsa Ulaşım Araçları San. ve Tic. A.Ş., Transformatör Elektromekanik San. ve Tic. Ltd. Şti.,  Zahit Alüminyum San. ve Tic. A.Ş.) ve 5 adet Tasarım Merkezi (KIVANÇ TEKSTİL SAN. ve TİC. A.Ş., Petka Kalıp San. Tic. A.Ş., Oğuz Tekstil San. Tic. A.Ş., Bomak MAK. İmal. Çelik Konst. Müh. Metal. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti., CTN Makine Müh. İnş. Çel. Kons. Oto San. ve Tic. Ltd. Şti.)  olmuştur.

Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri neden önemlidir: Bu merkezler teknolojiye girdi oluşturacak bilgi ve uygulamaya aktarılacak teknoloji üretecektir. 2023 hedeflerini yakalamamıza ve Ülkemizin gelişmesine önemli katkılar sağlayacaktır. Beklentimiz bu merkezlerin gerekenleri yapması ve kendi teknolojimizi üretmeye katkı sağlamasıdır.

Devletimizin bu alanda yaptığı yasal düzenlemeler ve verdiği destekler takdire şayandır. Ar-Ge desteklerinin görülür yansımaları Şanlı Türk Silahlı Kuvvetlerimizin ihtiyacı olan donanımları milli üretimler yapar hale gelmemizdir. Bugün devletimizin bağımsız ve güçlü duruşu devleti yöneten iradenin bu alanlarda ortaya koyduğu destekler sayesindedir. Benzer durum sanayide de kendini göstermeye başlamıştır. Emeği geçenlere şükranlarımızı sunmak hepimizin görevidir.

Devletimizin bekası, ay-yıldızlı bayrağımızın sonsuza kadar dalgalanması, vatanımızın bütünlüğü, ordumuzun başarısı duamızdır. Saygılarımla…

Prof. Dr. Selahattin SERİN

Ç.Ü. Kimya Böl. Öğretim Üyesi

KUSİ çalışma grubu Üyesi